اثر عوامل فیزیوگرافی و انسانی بر تاج‌پوشش و تنوع گونه‌های چوبی در جنگل‌های زاگرس (مطالعه موردی: جنگل‌های حفاظت ‌شده قلاجه استان کرمانشاه)

به‌منظور بررسی ارتباط بین تاج‌پوشش و تنوع گونه‌های چوبی با عوامل فیزیوگرافی (ارتفاع از سطح دریا، جهات جغرافیایی و شیب دامنه) و عوامل انسانی (جاده و مناطق روستایی) در جنگلهای زاگرس، منطقه‌ای به مساحت 2110 هکتار از جنگلهای حفاظت ‌شده قلاجه استان کرمانشاه انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بدین منظور تعداد 114 قطعه نمونه 60×60 متر به‌روش منظم- تصادفی(سیستماتیک) در شبکه‌ای به ابعاد 200×450 متر پیاده و موقعیت آنها با استفاده از دستگاه GPS ثبت و مشخصه‌های گونه و قطر تاج در دو جهت شمالی- جنوبی و غربی- شرقی برداشت شد. میزان تاج‌پوشش گونه‌های چوبی از طریق محاسبه سطح تاج گونه‌ها در سطح قطعه نمونه بدست آمد. شاخص‌های تنوع گونه‌ای شانون- وینر و سیمپسون، شاخص غنای مارگالف و همچنین شاخص‌های یکنواختی اسمیت- ویلسون و سیمپسون در هر قطعه نمونه محاسبه شد و به‌تفکیک برای طبقات مختلف ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهات جغرافیایی جدا شد. برای آزمون معنی‌دار بودن اختلاف بین میانگین شاخص‌ها در عوامل مختلف از آزمون دانکن استفاده گردید. همچنین ارتباط این شاخص‌ها و تراکم تاج‌پوشش با متغیر فاصله از جاده و مناطق مسکونی بررسی شد. نتایج نشان داد که ارتباط معنی‌داری بین مناطق مسکونی و فاصله از جاده با میزان تاج‌پوشش و تنوع گونه‌ای وجود ندارد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که عوامل فیزیوگرافی با میزان تنوع ارتباط معنی‌داری دارند، به‌طوری که با افزایش ارتفاع از سطح دریا، میزان غنا و تنوع گونه‌ای افزایش می‌یابد. همچنین در شیب 25 تا60 درصد و دامنه‌های شمالی، بیشترین میزان تاج‌پوشش و تنوع گونه‌ای وجود داشت.